Ali Zeynel Çiftçi

Çiftçi kamışlarını Aydın, Tarsus, Samandağ, Lazkiye(Suriye) den alıyor. Kamışları, denize sahil olan yerlerde ufak bostanların rüzgardan etkilenmemesi için kurulan kamışlıklardan seçiyor. Kamışın en olgun olduğu Ocak ve Aralık ayında ham kamışları topluyor. Mart ve Nisan ayında, kendi deyimi ile "çiğleme" işlemini yapıyor. Kestiği kamışları sabah saat üç, dört civarında dere kenarında çimlerin üzerine yatırıyor. Bu kamışları on beş gün boyunca her gece çimlere yatırıp, gündüzleri kaldırıyor. Öğlen kızgın güneşte kamışları dışarı çıkartarak iki saat bekletip sonra içeri alıyor. Yılda bir kez çiğleme işlemini tekrarlıyor ve tüm yıla yetecek miktarda kamış depolamış oluyor.

Hazırladığı kamışları boğumlu bıçak yardımıyla boğum altta kalacak şekilde kesiyor. Zımpara ile rahat çalışabilmek için boğum yerlerinin kenarlarını alıyor. Kamışın üzerindeki sırrı falçata ile alıyor ve zımpara ile kamışı forma sokacak şekilde dışını zımparalıyor. İlk işlemde 80 kumluk zımpara kullanıyor. Tirbuşon ile boğum tarafını açıyor ve 150 kumluk zımpara ile kamışın iç kısmını çevirerek boğuma kadar dengeli bir şekilde alıyor.

Kaba şeklini verdiği kamışları ayrı bir parça yardımıyla kaynayan suyun içine batırıyor. Bükülebilecek dereceye gelinceye kadar kamışları kaynar su içinde tutuyor. Bu süre kamışın sertlik derecesine göre değişiyor. Daha sonra kendisinin en zor dediği işleme geçiyor. Kaynayan sudan çıkardığı kamışları parmakları ile bastırarak şekil veriyor ve kıskaçla sıkıştırıp tekrar kaynayan suyun içine sokuyor. Suyun içinden çıkardığı kamışlara, iyice bastırıp farklı boylarda üç-dört kıskaç takarak bu haliyle beklemeye bırakıyor.

Kıskaç yapımında, sert ve bükümü rahat olması nedeniyle "dardağan" ağacını tercih ediyor. Ağacı 6mm - 4mm çapında yatar elmas bıçaklı makina ile kesiyor. Daha sonraki kesimler için kıl testere kullanıyor. Kesme işlemindeki boyutlar kamışın formuna göre 3-5.5mm civarında değişiyor. Akabinde, yine kıl testere yardımı ile ip yerlerini açıyor ve oya ipi ile kıskaçları bağlıyor. Bağlanan kıskaçlar tekrar sıcak suya batırılarak, kendisinin kama adını verdiği ağaçtan yapılma parçanın üzerine takılıyor. kıskaçlar, havanın sıcaklık durumuna göre üç-dört gün kamanın üzerinde bekletiliyor.


Kamışın ağız kısmı ovalleştiriliyor, üzeri tekrar zımparalanıyor, yan kısımlar iyice düzleştiriliyor ve böylece kamışa son hali veriliyor. Çiftçi yaptığı her kamışı bir saatten az olmamak üzere çaldığını söylüyor. Psikolojik durumunun kamış yapımındaki niteliği etkilediğini de belirtiyor.

İmalat fotoğraflarını görmek için tıklayınız